Mỡ máu cao là sự không cân bằng trong lipid máu, khiến cholesterol gây hại tăng lên và giảm lượng cholesterol có ích trong cơ thể. Điều trị mỡ máu cao đúng lúc và hiệu quả có thể cải thiện tình trạng sức khỏe và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.
- Những dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở phụ nữ trung niên
- Bác sĩ cảnh báo những biến chứng của bệnh viêm đường hô hấp cấp tính
- Bác sĩ tư vấn cách phòng tránh lây bệnh viêm phổi cấp
Mỡ máu cao là gì?
Theo giảng viên Cao đẳng Xét nghiệm TPHCM, Mỡ máu cao, còn được biết đến với tên gọi rối loạn mỡ máu hoặc máu nhiễm mỡ, là tình trạng tăng cholesterol trong máu. Bệnh này thường được xác định bởi sự tăng đột ngột của mỡ có hại và giảm mỡ bảo vệ trong cơ thể. Người bệnh được chẩn đoán mỡ máu cao khi các chỉ số mỡ máu vượt quá ngưỡng an toàn, bao gồm:
- Cholesterol toàn phần > 6,2 mmol/L.
- LDL-cholesterol > 4,1 mmol/L.
- Triglyceride > 2,3 mmol/L.
- HDL-cholesterol < 1 mmol/L.
Mỡ máu cao gây biến chứng gì?
Ban đầu, các dấu hiệu của mỡ máu cao thường không rõ ràng và bệnh nhân có thể không nhận ra tác động của bệnh đối với sức khỏe của mình. Tuy nhiên, theo thời gian, lượng LDL-cholesterol dư thừa sẽ tích tụ trong thành của động mạch ngày càng nhiều, tạo thành các đồng tiền mạng dày đặc, làm hẹp đường ống máu và giảm lưu lượng máu đến tim, não, cơ bắp chân tay và các cơ quan khác. Ngoài ra, các đồng tiền mạng có thể nứt ra, tạo ra cục máu đông, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Bệnh tim mạch vành: Các mảng bám tích tụ trong động mạch làm giảm lưu lượng máu tới tim, gây ra các triệu chứng như đau thắt ngực hoặc đau tim. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến suy tim do tim suy yếu dần theo thời gian.
- Đau tim: Các mảng bám bị vỡ ra, hình thành cục máu đông trong các động mạch có thể gây ra thiếu oxy cho tim, dẫn đến các cơn đau tim.
- Đột quỵ: Tương tự như đau tim, các cơn đột quỵ xảy ra khi thiếu oxy lên não. Các mảng bám tích tụ từ LDL-cholesterol dư thừa bị vỡ ra, hình thành cục máu đông, chặn động mạch cấp oxy cho não, gây ra các triệu chứng như suy nhược cơ thể đột ngột, tê liệt, khó nói hoặc nhìn.
- Tăng LDL-cholesterol cũng có thể gây ra bệnh tiểu đường và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Ngoài ra, LDL-cholesterol cao cũng có thể dẫn đến tăng huyết áp, góp phần vào nguy cơ đột quỵ sớm.
- Cuối cùng, tăng mỡ máu có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ, suy giảm chức năng gan và thậm chí là ung thư gan.
Điều trị mỡ máu cao
Hiện nay, điều trị máu nhiễm mỡ chủ yếu tập trung vào hai mục tiêu: cải thiện các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn. Giải pháp thường được áp dụng bao gồm sử dụng thuốc kết hợp với việc duy trì một lối sống khoa học và chế độ ăn uống lành mạnh.
Điều trị mỡ máu cao bằng thuốc
Theo các bác sĩ tư vấn sức khỏe, Các loại thuốc phổ biến để giảm cholesterol trong máu bao gồm:
- Statins: giảm LDL-cholesterol, giảm nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ. Bắt đầu từ liều thấp, có thể tăng liều nếu cần.
- Niacin: giảm LDL-cholesterol, triglyceride và tăng HDL-cholesterol.
- Nhựa gắn acid mật: giảm LDL-cholesterol.
- Dẫn xuất của acid fibric: giảm triglyceride.
Khi điều trị rối loạn mỡ máu ở bệnh nhân có bệnh khác:
- Bệnh nhân đái tháo đường: thay đổi lối sống, sử dụng statin và fibrate. Statin là lựa chọn hàng đầu cho bệnh nhân tiểu đường trên 40 tuổi với lipid máu bình thường. Metformin là lựa chọn tốt cho giảm triglyceride ở người tiểu đường.
- Bệnh nhân suy thận hoặc gan mật mạn tính: điều trị cả bệnh gốc và rối loạn mỡ máu.
- Bệnh nhân suy tuyến giáp: sử dụng hormone giáp trạng.
Khi điều trị cơ bản được thực hiện, cần giảm liều hoặc dừng thuốc hạ lipid máu. Tuy nhiên, cần thận trọng với tác dụng phụ và tương tác thuốc, chỉ sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Điều trị mỡ máu cao bằng duy trì lối sống khoa học
Giảng viên Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, Nguyên nhân tăng cholesterol máu có thể do chế độ ăn không hợp lý, bệnh rối loạn chuyển hóa hoặc yếu tố di truyền. Vì vậy, để phòng và điều trị tăng mỡ máu, chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng. Đây là một số điểm cần lưu ý:
- Tránh thực phẩm giàu chất béo và cholesterol như bơ, thịt lợn mỡ xông khói; thay mỡ động vật bằng dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu oliu.
- Giảm lượng đường và thực phẩm không lành mạnh như bánh quy, kẹo dẻo, đồ ăn vặt, hamburger, bánh kem.
- Hạn chế lượng thịt, cá xuống dưới 150-200g/ngày, không ăn quá 3 quả trứng/tuần, và thường xuyên thay thế các nguồn đạm động vật bằng đạm thực vật như đậu tương.
- Uống sữa đã tách béo, hạn chế tiêu thụ kem, phô mai.
- Tránh uống bia rượu và không hút thuốc lá, vì chúng có thể gây tổn thương động mạch và tăng mỡ máu.
- Tăng cường ăn rau cải và các loại trái cây như cam, bưởi, táo, nho.
- Thực hiện các bài tập như đi bộ nhanh, chạy, đạp xe… để cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm cân, huyết áp và stress, cũng như củng cố hệ xương.