Viêm VA là một trong các bệnh lý đường hô hâp rất thường gặp ở trẻ em, bệnh thường xảy ra trong những thời điểm giao mùa, thời tiết lạnh ẩm.
- Tìm hiểu về bệnh phù phổi cấp huyết động
- Mối liên quan giữa viêm xoang và viêm họng mạn tính là gì?
- Tìm hiểu các dự phòng lây nhiễm HIV
Cần làm gì khi phát hiện trẻ bị viêm VA?
Viêm VA là gì?
VA là một tổ chức lympho nằm ở nóc vòm mũi họng, ở ngay cửa mũi sau, do vậy không khí sau khi qua mũi sẽ qua tổ chức VA này rồi mới xuống họng vào phổi. Ở trẻ sơ sinh, tổ chức VA rất nhỏ ( dày khoảng 2-3mm) nên chưa bị viêm và không gây cản trở đường thở. Tuy nhiên, từ 6 tháng tuổi VA phát triển tăng dần về kích thước cũng như chức năng miễn dịch, phát triển mạnh mẽ nhất lúc 2-5 tuổi, từ 6-7 tuổi VA teo dần, để lại vết ở tuổi dậy thì.
VA cùng các tổ chức lympho khác như VA vòi, Amidan tạo thành vòng bạch huyết Waldayer. Theo bác sỹ tư vấn, các tổ chức này với đặc điểm có nhiều tế bào bạch cầu và lympho B, khi không khí hít vào có nhiều vi khuẩn các tế bào này sẽ bắt giữ và tiêu diệt vi khuẩn, làm nên chức năng miễn dịch bảo vệ cơ thể.
Do thường xuyên tiếp xúc với vi khuẩn nên VA rất dễ bị viêm. Đặc biệt khi sức đề kháng của cơ thể giảm hoặc do điều kiện bên ngoài bất lợi như: Thời tiết chuyển mùa, không khí lạnh ẩm… (làm cho vi khuẩn, virus phát triển mạnh hơn, dễ dàng xâm nhập hơn). Khi VA bị viêm tổ chức này sẽ có biểu hiện sưng, nóng, đỏ, đau và tăng tiết dịch gây ngạt mũi, chảy nước mũi cho trẻ.
Biểu hiện của bệnh viêm VA
Viêm VA được phân làm 2 loại viêm VA cấp và viêm VA mạn.
Triệu chứng của viêm VA cấp thường giống với viêm đường hô hấp trên như viêm họng, viêm mũi xoang, các biểu hiện như: Sốt trên 38°C, trẻ bị tắc mũi thường tắc cả 2 bên, ngạt tăng khi trẻ nằm, trẻ phải há mồm để thở nên trẻ thường quấy khóc, bỏ bú, ngủ không ngon giấc, giật mình khi ngủ, ngủ ngáy và có khi có những cơn ngưng thở khi ngủ rất nguy hiểm. Sau đó trẻ chảy mũi cả 2 bên, lúc đầu là dịch nhày trong, sau đó đặc dần, màu trắng đục số lượng tăng. Một số trẻ có rối loạn tiêu hóa kèm theo như đau bụng, nôn chớ, đi ngoài phân lỏng. Nếu viêm VA kéo dài gọi là viêm VA mạn tính, VA sưng to làm cho hẹp cửa mũi sau, hạn chế thông khí vào phổi gây thiếu oxy ảnh hưởng lâu dài tới phát triển thể chất tinh thần của trẻ. Một số người lớn còn tổ chức VA cũng bị ngạt mũi, chảy mũi thường xuyên nếu không soi vòm dễ nhầm là viêm xoang mũi dị ứng.
Viêm VA gây biến chứng gì?
Viêm VA gây biến chứng gì?
Viêm VA được coi là bệnh học ban đầu thường do virus nhưng sau đó bội nhiễm thêm vi khuẩn làm cho tình trạng bệnh phức tạp gây biến chứng viêm nhiễm các cơ quan khác:
- Viêm nhiễm đường hô hấp: Do VA nằm ở vòm mũi họng nên mủ chảy xuống họng vi khuẩn theo đó có thể gây viêm họng, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm phổi rất nguy hiểm.
- Viêm tai giữa: Do mũi họng có thông thương với nhau mà VA là tổ chức tại họng nên khi VA viêm, vi khuẩn có thể từ VA qua vòi nhĩ gây ra viêm tai giữa cấp ở trẻ em. Hoặc khi VA viêm quá lớn làm tắc vòi nhĩ dẫn đến mất cân bằng áp lực trong hòm tai, gây tiết dịch kèm theo các biểu hiện khác như: ù tai, nghe kém…
- Viêm mũi xoang: Mủ, dịch chảy vào hốc mũi đọng lại gây viêm nhiễm, phù nề và làm tắc các lỗ thông xoang dẫn tới viêm xoang.
- Rối loạn tiêu hóa do trẻ nuốt mủ, vi khuẩn hoặc do tổ chức lympho đường ruột cùng phản ứng viêm với tổ chức lympho của VA làm cho trẻ đau bụng, nôn trớ, đi ngoài phân lỏng.
- Dị dạng sọ mặt: Nếu viêm VA mạn tính gây tắc nghẽn đường thở thường xuyên, trẻ phải há mồm để thở, lâu ngày làm cho hàm dưới bị đẩy ra trước, xương hàm trên không phát triển, lưỡi tụt ra sau, khuôn mặt biến dạng, vẻ ngờ nghệch, trẻ do thiếu oxy lên não nên trí tuệ cũng kém phát triển – chuyên môn gọi là bộ mặt VA.
Ngoai ra, cha mẹ nên chủ động phòng tránh cho trẻ thông qua giữa gìn vệ sinh mũi họng tốt, giữ ấm cho trẻ trong thời tiết chuyển mùa, đảm bảo dinh dưỡng, tránh xa môi trường độc hại khói bụi, thuốc lá. Khi trẻ có biểu hiện viêm đường hô hấp nên cho trẻ đi khám sớm để được điều trị kịp thời.
Nguồn: bacsy.edu.vn