Ký sinh trùng là nhóm sinh vật cần phải sống nhờ vào sinh vật khác để tồn tại. Khi nói về ký sinh trùng ở người, đây là những sinh vật ký sinh sống trên hoặc trong cơ thể của người.
- Những dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở phụ nữ trung niên
- Bác sĩ cảnh báo những biến chứng của bệnh viêm đường hô hấp cấp tính
- Bác sĩ tư vấn cách phòng tránh lây bệnh viêm phổi cấp
Ký sinh trùng là gì?
Theo các bác sĩ tư vấn sức khỏe, Ký sinh trùng là những sinh vật phải phụ thuộc vào sinh vật khác, như con người, động vật, và thực vật, để tồn tại. Sinh vật mà ký sinh trùng chiếm đóng được gọi là vật chủ, và chúng sẽ tiêu thụ sinh chất của vật chủ để phát triển và duy trì sự sống. Trong lĩnh vực y học, nghiên cứu về ký sinh trùng tập trung vào những loại ký sinh trùng gây bệnh ở người.
Ký sinh trùng ở người thường có nhiều hình thức ký sinh khác nhau:
- Ký sinh hoàn toàn: Bao gồm các loài ký sinh trùng như giun đũa, giun tóc, giun móc, kéo dài quá trình ký sinh suốt đời của chúng.
- Ký sinh không hoàn toàn: Bao gồm các loại ký sinh trùng có thể tự do sinh sống trong một giai đoạn nào đó, chẳng hạn như côn trùng hút máu.
- Nội ký sinh: Chúng phát triển bên trong cơ thể người, như sán dây, sán lá gan.
- Ngoại ký sinh: Chúng ký sinh bên ngoài cơ thể, chẳng hạn như bám vào da hoặc hút máu qua da (như tiết túc y học). Có các loại ký sinh trùng trên da người và cũng có loại dưới da.
Ký sinh trùng có thể chọn ký sinh trên một loài vật chủ cụ thể, và nếu chúng bị lạc lõng, chúng có thể không thể tồn tại, như giun đũa. Ngược lại, có những loại ký sinh trùng có khả năng ký sinh và phát triển trên nhiều loại vật chủ khác nhau, chẳng hạn như sán lá phổi và sán lá gan.
Ký sinh trùng ở người sinh sản và phát triển như thế nào?
Ký sinh trùng ở người sinh sản như thế nào?
Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược, Ký sinh trùng ở người thực hiện sinh sản theo các hình thức sau:
- Sinh sản vô tính: Bao gồm việc nhân đôi tế bào mà không có sự giao phối giữa con đực và con cái. Thường thấy ở ký sinh trùng đơn bào như trùng roi, amip, và ký sinh trùng sốt rét.
- Sinh sản hữu tính: Tiến行 qua quá trình giao phối giữa con đực và con cái, như trong trường hợp giun đũa, giun móc, và giun kim. Có cả loại ký sinh trùng lưỡng giới có cả bộ phận sinh dục đực và cái trên cơ thể để thực hiện giao phối, như sán lá gan và sán dây.
- Sinh sản đa phôi: Bắt nguồn từ sinh sản hữu tính, trứng nở ra ấu trùng, và sau đó ấu trùng phát triển thành nang ấu trùng. Trong nang ấu trùng, nhiều mầm sinh ra ấu trùng thế hệ tiếp theo, và quá trình này lặp lại. Ở một số loài sán lá và sán dây, từ một trứng ban đầu có thể phát triển thành rất nhiều sán trưởng thành khi gặp vật chủ thích hợp.
Ký sinh trùng ở người phát triển như thế nào?
Giảng viên Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, Chu kỳ sống của ký sinh trùng ở người mang nhiều hình thức và đặc điểm khác nhau, bao gồm:
- Kiểu chu kỳ: người ←→ ngoại giới: Ví dụ như giun đường ruột và amip. Giun đường ruột ký sinh trong ruột con người, đẻ trứng qua phân bài, và ấu trùng phát triển khi gặp môi trường đất ẩm. Nếu người tiếp xúc với trứng giun đũa, có thể nhiễm trùng và ấu trùng sẽ di chuyển trong cơ thể, quay lại ruột và lặp lại quá trình.
- Kiểu chu kỳ: người → ngoại giới → vật chủ trung gian → người: Ví dụ như sán lá gan nhỏ. Sán lá gan nhỏ đẻ trứng trong gan, và ấu trùng nở ra nước, sau đó ký sinh trong ốc và cá trung gian. Khi người ăn cá nhiễm trùng, ấu trùng sẽ xâm nhập cơ thể và ký sinh trong gan mật.
- Kiểu chu kỳ: người → ngoại giới → vật chủ trung gian → ngoại giới → người: Ví dụ như sán máng. Sán máng trưởng thành ký sinh trong máu người, đẻ trứng qua phân hoặc nước tiểu. Ấu trùng nở ra trong nước và ký sinh trong ốc, sau đó lọt qua da người vào máu khi người tiếp xúc với nước.
- Kiểu chu kỳ: người → vật chủ trung gian → người: Ví dụ như giun chỉ bạch huyết. Muỗi là vật chủ trung gian, truyền ấu trùng giun chỉ khi đốt. Trong người, ấu trùng phát triển thành giun chỉ trong hệ thống bạch huyết và có thể truyền từ người này sang người khác qua muỗi.
- Kiểu chu kỳ: người ←→ người: Ví dụ như trùng roi âm đạo, truyền qua giao hợp, hoặc ghẻ, truyền qua tiếp xúc.