Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM, Bệnh Gout, cùng với các rối loạn chuyển hóa khác như tiểu đường, rối loạn lipid máu và béo phì, đang gia tăng nhanh chóng tại các nước phát triển cũng như ở Việt Nam. Tuy nhiên, nếu chúng ta áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, tuân thủ điều trị và theo dõi bệnh nghiêm ngặt, việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh là hoàn toàn khả thi.
Cơ chế của bệnh
Tăng acid uric trong máu (> 420 µmol/l ở nam và > 360 µmol/l ở nữ) có thể dẫn đến sự lắng đọng tinh thể urat tại các cơ quan và mô của cơ thể, gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng. Tại màng hoạt dịch, tinh thể urat gây viêm khớp; tại thận, nó có thể gây viêm thận kẽ, sỏi tiết niệu và dần dần dẫn đến suy thận. Ngoài ra, tinh thể urat còn tích tụ tại sụn khớp, sụn vành tai và mô dưới da, tạo thành các hạt tophi ở khuỷu tay, mắt cá, và đầu gối.
Tuy nhiên, nồng độ acid uric bình thường không loại trừ khả năng mắc bệnh, và ngược lại, nồng độ cao mà không có triệu chứng lâm sàng cũng không đủ để chẩn đoán Gout. Do đó, acid uric không phải là tiêu chuẩn chẩn đoán xác định, mà chỉ mang ý nghĩa hỗ trợ trong việc chẩn đoán và theo dõi quá trình điều trị.
Các đối tượng dễ mắc bệnh Gout
Những người dễ mắc bệnh Gout thường là nam giới (tỉ lệ nam/nữ: 9/1), đặc biệt là những người béo phì hoặc mắc hội chứng chuyển hóa. Người có thói quen uống nhiều rượu bia và tiêu thụ thực phẩm giàu purin cũng dễ bị ảnh hưởng. Bệnh cũng phổ biến ở người suy thận hoặc đang điều trị bằng các loại thuốc chống lao, thuốc lợi tiểu kéo dài, hoặc những người mắc các bệnh máu và ung thư.
Triệu chứng bệnh Gout
Giảng viên Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, Bệnh Gout thường khởi phát với cơn sưng đau đột ngột và dữ dội tại một hoặc một vài khớp, thường không đối xứng. Các khớp bị ảnh hưởng phổ biến nhất bao gồm khớp bàn ngón chân cái, khớp bàn ngón chân khác, khớp gối và khớp cổ chân. Một số trường hợp có thể ảnh hưởng đến khớp khuỷu, cổ tay, hoặc khớp bàn ngón tay (ít gặp hơn). Cơn đau thường tự khỏi hoàn toàn trong vòng 2 tuần.
Điều trị bệnh Gout
Chế độ dinh dưỡng
- Tránh các thực phẩm giàu purin, bao gồm: nội tạng động vật (tim, gan, lòng bầu dục), thịt xông khói, hải sản (tôm, cua, cá hồi, cá mòi), các loại đậu, măng tây, cải bó xôi, thịt đỏ (trâu, bò, chó), và thực phẩm chua (trái cây chua, đồ muối chua).
- Hạn chế uống bia và rượu mạnh; có thể uống rượu vang với lượng 150ml/ngày.
- Tránh sử dụng thuốc lợi tiểu và corticosteroid.
- Nên uống nhiều nước, khoảng 2 lít/ngày, ưu tiên nước khoáng kiềm.
- Khuyến khích ăn nhiều rau xanh, cà rốt, bắp cải, và đậu phụ.
- Có thể tiêu thụ sữa, trứng, thịt trắng và cá đồng.
- Bổ sung Vitamin C với liều 500mg/ngày.
- Tránh đi giày quá chật.
- Tổng thể chế độ ăn nên hạn chế năng lượng, vì bệnh Gout thường đi kèm với các rối loạn chuyển hóa khác.
Điều trị bằng thuốc
Trong giai đoạn cơn cấp, điều trị bằng các thuốc chống viêm. Đối với điều trị lâu dài, sử dụng thuốc giảm acid uric trong máu. Để phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả, người bệnh cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý, thăm khám định kỳ và tuân theo phác đồ điều trị kéo dài: tái khám sau 2 tuần trong giai đoạn đầu, sau đó mỗi tháng, và khi ổn định có thể tái khám sau 3-6 tháng.