Việc đo chỉ số huyết áp không chỉ giúp xác định liệu bạn có bị tăng huyết áp hay không mà còn cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Từ thông tin đó, bác sĩ sẽ đưa ra các phương án điều trị phù hợp để kiểm soát bệnh một cách hiệu quả nhất.
Bệnh tăng huyết áp
Tổng quan về bệnh tăng huyết áp
Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược,Tăng huyết áp (hay cao huyết áp) là một tình trạng y tế khi áp lực của máu tác động lên thành động mạch cao hơn mức bình thường. Tình trạng này nếu kéo dài có thể gây tổn hại cho tim và các cơ quan khác.
Nguyên nhân của tăng huyết áp có thể chia thành hai loại chính:
- Tăng huyết áp nguyên phát (vô căn): Chiếm phần lớn các trường hợp, không có nguyên nhân cụ thể xác định, thường phát triển dần theo thời gian.
- Tăng huyết áp thứ phát: Do một nguyên nhân cụ thể như bệnh thận, vấn đề tuyến thượng thận, bệnh tuyến giáp, hoặc do một số loại thuốc.
Các yếu tố nguy cơ gây tăng huyết áp bao gồm:
- Di truyền: Tiền sử gia đình có người bị tăng huyết áp.
- Tuổi tác: Nguy cơ tăng huyết áp tăng lên khi tuổi tác tăng.
- Giới tính: Nam giới có nguy cơ cao hơn phụ nữ trước tuổi 55; sau 55 tuổi, phụ nữ có nguy cơ cao hơn.
- Lối sống: Chế độ ăn nhiều muối, ít kali, lười vận động, hút thuốc, và tiêu thụ rượu bia nhiều.
Tăng huyết áp thường không có triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp: Đau đầu, chóng mặt, đau ngực, khó thở, mờ mắt
Nếu không được kiểm soát, tăng huyết áp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:
- Bệnh tim mạch: Nhồi máu cơ tim, suy tim, đột quỵ.
- Bệnh thận: Suy thận.
- Bệnh mắt: Tổn thương võng mạc.
- Biến chứng khác: Mạch máu bị tổn thương, phình động mạch.
Các cấp độ của bệnh tăng huyết áp
Giảng viên Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, Tăng huyết áp được phân loại thành các cấp độ dựa trên chỉ số huyết áp đo được. Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA) và các tổ chức y tế khác, tăng huyết áp được chia thành các cấp độ như sau:
Huyết Áp Bình Thường
Huyết áp tâm thu (systolic pressure): < 120 mmHg
Huyết áp tâm trương (diastolic pressure): < 80 mmHg
Tiền Tăng Huyết Áp (Elevated)
Huyết áp tâm thu: 120-129 mmHg
Huyết áp tâm trương: < 80 mmHg
Tiền tăng huyết áp không được coi là bệnh nhưng cần theo dõi và thay đổi lối sống để ngăn ngừa tiến triển thành tăng huyết áp.
Tăng Huyết Áp Giai Đoạn 1 (Hypertension Stage 1)
Huyết áp tâm thu: 130-139 mmHg
Huyết áp tâm trương: 80-89 mmHg
Ở giai đoạn này, thường cần điều chỉnh lối sống và có thể sử dụng thuốc nếu có các yếu tố nguy cơ khác như bệnh tim mạch hoặc tiểu đường.
Tăng Huyết Áp Giai Đoạn 2 (Hypertension Stage 2)
Huyết áp tâm thu: ≥ 140 mmHg
Huyết áp tâm trương: ≥ 90 mmHg
Ở giai đoạn này, cần sử dụng thuốc kết hợp với thay đổi lối sống để kiểm soát huyết áp.
Tăng Huyết Áp Nghiêm Trọng (Hypertensive Crisis)
Huyết áp tâm thu: ≥ 180 mmHg
Huyết áp tâm trương: ≥ 120 mmHg
Đây là tình trạng cấp cứu y tế và cần điều trị ngay lập tức. Nếu không được điều trị, có thể gây tổn thương cơ quan và các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
Việc phân loại các cấp độ tăng huyết áp giúp bác sĩ xác định mức độ nguy hiểm của bệnh và đưa ra các phương án điều trị phù hợp. Bệnh nhân cũng có thể hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của mình và thực hiện các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát bệnh một cách hiệu quả.
Nhớ rằng, việc đo huyết áp thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm và quản lý tăng huyết áp kịp thời.
Cách kiểm soát bệnh tăng huyết áp
Dù bạn bị tăng huyết áp ở mức độ nào, để kiểm soát bệnh hiệu quả, cần chú ý các điều sau:
- Chú trọng chế độ ăn uống để ngăn ngừa bệnh tái phát và trở nặng. Hạn chế thực phẩm giàu calo, đường và đặc biệt là muối.
Bệnh nhân tăng huyết áp nên xây dựng chế độ ăn khoa học
- Thường xuyên vận động thể chất, ít nhất 30 phút mỗi ngày để tăng cường lưu thông máu và sức đề kháng.
- Duy trì cân nặng hợp lý, nếu thừa cân cần có kế hoạch giảm cân khoa học và lành mạnh.
- Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, vui chơi; tránh những cảm xúc tiêu cực như căng thẳng, buồn phiền.
- Không hút thuốc lá và hạn chế rượu bia, uống ở mức độ hợp lý, khoảng 3 lần/ tuần và 2 ly/ lần.
Theo các bác sĩ tư vấn sức khỏe, Ngoài ra, người bị tăng huyết áp có thể thực hiện các bài tập sau để giảm huyết áp:
- Ngâm chân trong chậu nước ấm 50 – 60 độ C từ 10 – 15 phút để máu lưu thông nhẹ nhàng từ não xuống chân.
- Đặt hai ngón trỏ vào lỗ tai, hít một hơi sâu và thở ra mạnh, tạo âm thanh như tiếng ong kêu. Kiên trì thực hiện 15 phút sẽ giúp giảm đau đầu và kiểm soát huyết áp.
- Massage cổ và dái tai bằng cách day nhẹ dái tai xuống cổ rồi xoa bóp nhẹ nhàng vùng cổ. Mỗi bên thực hiện 10 lần để giúp hạ huyết áp từ từ.
- Nằm ngửa, nhắm mắt lại, duỗi thẳng tay hoặc gối đầu, sau đó thả lỏng toàn bộ cơ thể và thư giãn trong 10 – 15 phút. Bài tập này đơn giản nhưng rất tốt, vừa giúp giảm huyết áp vừa mang lại sự thư giãn.