Loading...
Viêm amidan là bệnh lý khá phổ biến, có thể gặp ở mọi độ tuổi, mọi đối tượng nhưng thường gặp nhất ở trẻ em. Amidan gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho vùng họng của người bệnh
- Bác sĩ hướng dẫn cách nhận biết và điều trị bệnh tiểu đường type 1
- Bác sĩ tư vấn những yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh tiền tiểu đường
- Bác sĩ khuyến cáo những thời điểm tắm có thể dẫn đến tử vong
Bệnh Tai Mũi Họng viêm amidan, amidan là một thành phần của vòng Waldeyer. Nó có chức năng miễn dịch. Amidan khẩu cái là vị trí ngõ vào của hầu họng, dễ bị viêm nhiễm tái đi tái lại, trở thành ổ nhiễm trùng, gây đau họng, hôi miệng kéo dài. Ngoài ra, viêm amidan mạn tính có thể khiến cho amidan quá phát gây nên các triệu chứng khó chịu như nuốt vướng, ngủ ngáy và thậm chí là hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Phẫu thuật cắt bỏ amidan là phương pháp chủ yếu được sử dụng trong điều trị các bệnh lý kể trên. Ngoài ra, còn có một số chỉ định khác, sẽ được đề cập ở bài viết dưới đây.
Đối tượng
Ở trẻ em, lí do chủ yếu là amidan quá phát gây rối loạn thở khi ngủ (sleep-disordered breathing – SDB) và viêm amidan tái đi tái lại nhiều lần. SDB là tình trạng tắc nghẽn đường thở một phần hay hoàn toàn trong giấc ngủ làm gián đoạn thông khí bình thường và làm rối loạn giấc ngủ. Triệu chứng của SBD bao gồm tăng động, mệt mỏi, hay cáu gắt vào ban ngày. Trong giấc ngủ, có thể ghi nhận trẻ ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ, ngủ không ngon, tiểu đêm,… Hậu quả là trẻ chậm phát triển, học tập kém. Amidan quá phát và V.A quá phát là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến SBD ở trẻ. Khi đó, phẫu thuật cắt bỏ amidan (có thể kèm theo phẫu thuật nạo V.A) được chỉ định ở trẻ để loại bỏ tắc nghẽn đường thở.
Ngoài ra, ở trẻ em, do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, viêm amidan là tình trạng thường gặp. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập của trẻ thì việc phẫu thuật là cần thiết để loại bỏ ổ nhiễm trùng.
Phẫu thuật cắt amidan cũng có thể được thực hiện ở người lớn. Chỉ định ở người lớn nhìn chung cũng tương tự với các chỉ định ở trẻ em. Ngoài ra, phẫu thuật cắt bỏ amidan còn được thực hiện ở những trường hợp nghi ngờ ung thư, cần cắt đi amidan để thực hiện xét nghiệm giải phẫu bệnh.1
Tắc nghẽn đường thở khi ngủ do amidan quá phát.
Viêm amidan tái phát nhiều lần: Phẫu thuật được chỉ định nếu bệnh nhân viêm amidan cấp > 7 lần trong 1 năm, > 5 lần/năm trong 2 năm liên tục và > 3 lần/năm trong 3 năm liên tục hoặc có 1 lần mắc áp xe quanh amidan.
Amidan bất đối xứng: cắt bỏ amidan để loại trừ hoặc chẩn đoán ung thư amidan bằng xét nghiệm giải phẫu bệnh. Loại ung thư amidan thường gặp nhất ở người lớn là ung thư tế bào biểu mô (carcinoma) và ung thư hạch bạch huyết (lymphoma). Còn ở trẻ em, loại ung thư amidan thường gặp nhất là ung thư hạch bạch huyết.
Chống chỉ định
Giảng viên Cao Đẳng Dược Sài Gòn nêu rõ không có chống chỉ định tuyệt đối đối với phẫu thuật cắt bỏ amidan. Biến chính chủ yếu liên quan đến phẫu thuật là chảy máu và nguy cơ gây mê. Do đó, các yếu tố nguy cơ liên quan đến các biến chứng kể trên (như rối loạn đông máu, tiền căn gia đình có tăng thân nhiệt ác tính,…) cần phải được nhận diện và xử trí trước phẫu thuật.1
Quy trình phẫu thuật amidan
Phẫu thuật cắt bỏ amidan không phải là một phẫu thuật quá phức tạp. Phẫu thuật thường được thực hiện khi người bệnh được gây mê toàn thân qua ống nội khí quản. Nó thông thường kéo dài từ 30 phút đến 1 tiếng, bao gồm các bước chính sau:
Đầu tiên, phẫu thuật viên sẽ dùng dụng cụ chuyên dụng để mở và cố đinh miệng của bệnh nhân để bộc lộ amidan.
Phẫu thuật viên sẽ xác định vỏ bao amidan và bóc tách hoàn toàn amidan cùng với vỏ bao ra khỏi hố amidan bằng cách bóc tách thông thường hoặc dùng các thiết bị nhiệt như dao điện, coblator, dao plasma,…
Sau khi cắt bỏ hoàn toàn amidan ra khỏi hố amidan, phẫu thuật viên sẽ kiểm tra lại tình trạng chảy máu hố mổ và cầm máu cẩn thận nếu phát hiện điểm chảy máu trước khi kết thúc phẫu thuật.
Kỹ thuật hiện có
Hiện nay, có 2 kỹ thuật chính: cắt amidan “lạnh” hoặc cắt amidan “nóng”.1
Cắt amidan “lạnh”
Cắt amidan “lạnh” nghĩa là phương pháp bóc tách sử dụng hoàn toàn bằng các dụng cụ phẫu thuật thông thường như dao phẫu thuật, kéo, thòng lọng,… Nhằm bóc tách bao amidan ra khỏi hố amidan và chỉ sử dụng dụng cụ nhiệt tối thiểu để cầm máu hố mổ.
Phương pháp này có ưu điểm là giúp người bệnh ít đau sau phẫu thuật.
Cắt amidan “nóng”
Cắt amidan “nóng” là phương pháp sử dụng dụng cụ phẫu thuật tạo nhiệt bóc tách amidan khỏi hố amidan. Các phương pháp hiện có là:
Dao điện đơn cực (monopolar) hoặc lưỡng cực (bipolar): sử dụng dòng điện để tạo ra nhiệt độ làm cháy và phân tách mô liên kết giúp bóc tách amidan. Nhiệt độ của dao điện có thể lên tới 300 – 400 °C. Có thể làm tổn thương các mô ở sâu. Và người bệnh có thể đau nhiều ở giai đoạn hậu phẫu.
Sóng cao tần coblator: dùng năng lượng sóng radio tần số cao phân tách mô liên kết và bóc tách amidan. Nhiệt độ phương pháp này thường thấp, ít gây tổn thương mô sâu. Và giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn.
Dao plasma: biến đổi nước muối sinh lý thành lớp plasma ion hoá, làm phá huỷ liên kết phân tử của mô. Phương pháp này tạo lượng nhiệt tối nhiểu. Nó cũng ít gây tổn thương cho người bệnh.
Dao harmonic (dao siêu âm): Dao mổ siêu âm sử dụng tần số cao ở lưỡi dao để tạo ra vết mổ. Từ đó dẫn đến hiện tượng thủy phân và tăng nhiệt độ từ 60-100 °C. Mức nhiệt này giúp cầm máu tốt, ít gây đau đớn và biến chứng.
Mỗi phương pháp đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Chọn lựa phương pháp phẫu thuật nào phụ thuộc kinh nghiệm của phẫu thuật viên.
Thắc mắc thường gặp
Cắt amidan có đau không?
Đau là điều không tránh khỏi ở những ngày đầu sau phẫu thuật. Thường là trong vòng 7 ngày. Bệnh nhân sẽ được cho thuốc giảm đau như paracetamol, ibuprofen để giảm bớt tình trạng này.
Người bệnh cũng có thể gặp phải tình trạng đau lan lên tai. Đây cũng là một tình trạng rất thường gặp và không cần phải lo lắng
Phẫu thuật có nguy hiểm không?
Phẫu thuật cắt bỏ amidan là an toàn nếu người bệnh được phẫu thuật đúng chỉ định. Và thực hiện ở cơ sở y tế uy tín và người bệnh tuân thủ hướng dẫn bác sĩ sau phẫu thuật.
Có nên cắt bỏ amidan cho người lớn không?
Có. Bất kể người lớn hay trẻ em, nếu đúng chỉ định thì phẫu thuật cắt bỏ amidan là cần thiết.
Viêm amidan hốc mủ có nên cắt không?
Nếu amidan hốc mủ gây ra triệu chứng đau họng thường xuyên, kèm với các triệu chứng như nuốt vướng, hôi miệng kéo dài thì phẫu thuật cắt amidan là cần thiết.
Cắt amidan có ảnh hưởng gì không?
Phẫu thuật amdian không ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân.
Cắt amidan có bị đổi giọng không?
Giọng nói được tạo thành nhờ thanh quản, còn amidan là cấu trúc ở thành bên họng, không tham gia vào quá trình tạo thành giọng nói. Do đó bác sĩ Nguyễn Ngọc – Cao Đẳng Y Dược cho biết bạn yên tâm khi cắt amidan không làm thay đổi giọng.
Cắt amidan có gây mê không?
Hiện nay, hầu hết các phẫu thuật cắt amidan đều được thực hiện dưới gây mê toàn thân để bộc lộ phẫu trường tốt và kiểm soát chảy máu tốt nhất có thể.
